Densytometria to jedno z badań stosowanych w diagnostyce osteoporozy, które ma na celu ustalenie gęstości kości. Przeprowadzenie densytometrii umożliwia rozpoznanie choroby już na wczesnym etapie rozwoju. Czym dokładnie jest densytometria, jak wygląda i kiedy warto wykonać badanie?
Czym jest densytometria?
Densytometria to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która pomaga ocenić gęstość mineralną kości, czyli ilość minerałów, zwłaszcza wapnia, obecnych w kościach. Densytometria mierzy tę gęstość za pomocą promieni rentgenowskich lub promieniowania gamma. Badanie to jest wysoce precyzyjne i pozwala na ocenę, czy kości są zdrowe i ostatecznie, czy pacjent jest narażony na ryzyko osteoporozy lub złamań kostnych.
Najczęściej wykonuje się densytometrię bliższego końca kości udowej i odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Badanie zalecane jest osobom znajdującym się w grupie ryzyka rozwoju osteoporozy i najczęściej wykonuje się je u kobiet po 65 roku życia, u kobiet, które przeszły menopauzę przed 65 rokiem życia oraz u mężczyzn po siedemdziesiątce.
Przeprowadzenie badania zaleca się również osobom narażonym na utratę masy kostnej, gdy jest to związane z przebiegiem innej choroby bądź też leczeniem niektórymi środkami farmakologicznymi, takimi jak glikokortykosteroidy. Densytometrię wykonuje się również przed planowanym wdrożeniem leczenia osteoporozy oraz w trakcie terapii, aby ocenić postępy.
Na czym polega densytometria?
Densytometria to stosunkowo proste i bezinwazyjne badanie, które nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta i trwa nie dłużej, niż 15 minut. Do przeprowadzenia badania densytometrii wykorzystuje się dwuwiązkową absorpcjometrię rentgenowską (DXA). Bezpośrednio przed badaniem specjalista przeprowadza z pacjentem wywiad, dotyczący stosowanych leków i występujących schorzeń. Przed przystąpieniem do badania dokonuje się również pomiarów wzrostu i masy ciała pacjenta. Następnie pacjent proszony jest o położenie się na stole do densytometrii, nad którym umieszcza się ramię aparatu. Aparat do densytometrii emituje niewielką ilość promieniowania, a badanie pojedynczej lokalizacji trwa nie dłużej, niż 2-3 minuty. Po wykonaniu badania nie ma konieczności rekonwalescencji, można od razu powrócić do normalnej aktywności.
Jak wygląda interpretacja wyników badania?
Interpretacji wyników powinien dokonać lekarz, posiadający wiedzę, dotyczącą innych czynników występujących u pacjenta, takich jak przyjmowane leki, choroby współistniejące czy predyspozycje rodzinne. Wynik densytometrii zawiera takie elementy, jak:
- obraz badanej okolicy;
- wartość gęstości powierzchniowej wyrażonej w g/cm2;
- wskaźnik T: wynik wskaźnika T między -1 a -2,5 może wskazywać na osteopenię, a poniżej lub równy -2,5 może świadczyć o osteoporozie;
- wskaźnik Z: powinien być większy od 0. Jeżeli wskaźnik Z wynosi poniżej 0, świadczy to o tym, że przyczyną utraty gęstości kości nie jest wiek, a inne czynniki. Wskaźnik Z najczęściej bierze się pod uwagę u dzieci i młodzieży, kiedy proces kostnienia jeszcze nie został ukończony.